![](/media/lib/319/n-pakal-0e70bd87e54bd4169ba4dc708564e426.jpg)
Wyjątkowa maska z wizerunkiem sędziwego Pakala Wielkiego
28 sierpnia 2018, 14:14Archeolodzy znaleźli maskę, która przedstawia twarz władcę Palenque, Pakala Wielkiego. Pochodzący z VII wieku zabytek jest wyjątkowy, gdyż widzimy na nim władcę w sędziwym wieku, jego twarz ma zmarszczki. Pakal Wielki (K'inich Janaab' Pakal) zasiadł na tronie w roku 615 w wieku 12 lat i rządził Palenque przez kolejnych 68 lat
![](/media/lib/462/n-bazylikakatedra-c1dcacc174e57cedc9760992347cc66a.jpg)
Wspaniała bazylika-katedra w podupadłym rzymskim mieście
12 lipca 2021, 11:25W VI wieku p.n.e. Grecy założyli na Półwyspie Iberyjskim kolonię Empòrion. Kilkaset lat później Rzymianie wykorzystali tamtejszy port do lądowania na Półwyspie w czasie wojen z Kartaginą. To tam Katon Starszy założył obóz wojskowy, który stał się zalążkiem nowego rzymskiego miasta. Za czasów Augusta istniało tu Municipium Emporiae
![](/media/lib/348/n-psyche-b91bc8be3da2e946b514b227705a9ea1.jpg)
Psyche przetestuje system kosmicznej komunikacji laserowej
3 października 2023, 08:29Za nieco ponad tydzień wystartuje misja Psyche, która ma za zadanie zbadanie pochodzenia jąder planetarnych. Celem misji jest asteroida 16 Psyche, najbardziej masywna asteroida typu M, która w przeszłości – jak sądzą naukowcy – była jądrem protoplanety. Jej badanie to główny cel misji, jednak przy okazji NASA chce przetestować technologię, z którą eksperci nie potrafią poradzić sobie od dziesięcioleci – przesyłanie w przestrzeni kosmicznej danych za pomocą lasera.
![](/media/lib/160/n-ogrod-1fafeabcfdebf93062ff8e35426452a5.jpg)
Wiszące ogrody stworzono w Niniwie, a nie w Babilonie?
7 maja 2013, 06:29Wiszące ogrody królowej Semiramidy nie znajdowały się, wg Stephanie Dalley z Uniwersytetu Oksfordzkiego, w Babilonie, lecz w Niniwie. Brytyjka, która przez kilkanaście lat zajmowała się lokalizacją jednego z 7 cudów świata, uważa, że ogrody zbudowano na polecenie Sennacheryba, władcy Asyrii z dynastii Sargonidów, a nie Nabuchodonozora II.
![](/media/lib/377/n-aksum3-e42daf6baaac8721a5531b7c8cc1a630.jpg)
Beta Samati: zaginione miasto tajemniczego Królestwa Aksum
11 grudnia 2019, 05:45To jedna z najważniejszych starożytnych cywilizacji, ale ludzie Zachodu o tym nie wiedzą. Poza terenami Egiptu i Sudanu to najstarsza ważna cywilizacja Afryki, mówi Michael Harrower z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Wraz z zespołem odkrył on w Etiopii miasto, które było zamieszkane przez 1400 lat. Miasto należało do Królestwa Aksum
![](/media/lib/499/n-basen-245e82445d7be9d1b8f888d7b04b534a.jpg)
To nie port wojenny, a świątynny basen i obserwatorium astronomiczne sprzed 2500 lat
14 kwietnia 2022, 09:53Znajdujący się na Sycylii basen sprzed 2500 lat był uważany dotychczas za port wojenny. Teraz archeolodzy doszli do wniosku, że w rzeczywistości to jeden z największych w Śródziemiomorzu świętych zbiorników wodnych.
![](/media/lib/582/n-chichen-itza-c78e762ae81a440e4757a941350d38a8.jpg)
Wbrew obiegowej opinii to nie dziewczynki były składane w ofierze w Chichén Itzá
13 czerwca 2024, 11:58Chichén Itzá był jednym z najważniejszych ośrodków kultury Majów od późnego okresu klasycznego po okres postklasyczny. Obecnie to jeden z najchętniej odwiedzanych ośrodków Majów, który swą sławę zawdzięcza monumentalnej architekturze oraz wielu dowodom na składanie ofiar z ludzi. O tego typu rytuałach świadczą zarówno ich przedstawienia w sztuce, jak i szczątki setek ofiar wydobyte na początku XX wieku z cenote.
![](/media/lib/92/n-samolot-ff773433f995ec26fca7f6e4afd81b25.jpg)
Powstaje automatyczny system wykrywania turbulencji
17 sierpnia 2016, 05:24Wykrywanie turbulencji pozostaje piętą achillesową współczesnego lotnictwa. Najtańszą i nadal najczęściej stosowaną metodą są subiektywne i nierzadko bardzo niedokładne raporty pilotów. Na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego zademonstrowano sposób znacznie szybszy i precyzyjniejszy: detekcję turbulencji na podstawie danych standardowo przesyłanych z pokładów samolotów komercyjnych linii lotniczych.
![](/media/lib/429/n-tikal-ddc8099002e67f418519069242009b17.jpg)
Majowie zbudowali pierwszy na półkuli zachodniej system filtracji wody
9 listopada 2020, 14:39Zbudowane przez Majów Tikal to jedno z najwspanialszych starożytnych miast obu Ameryk. Znane jest ze swoich pałaców i świątyń. Teraz w jednym z największych zbiorników wody w Tikal naukowcy odkryli wulkaniczny minerał, który filtruje wodę usuwając z niej mikroorganizmy i inne zanieczyszczenia
![](/media/lib/529/n-krew-fcaa551177ae055c80a3ad46bbea41c9.jpg)
Niezmiernie rzadka grupa krwi
30 listopada 2022, 16:55Początkiem XX wieku, a dokładniej w 1901 roku austriacki lekarz Karl Landsteiner odkrył obecność antygenów na powierzchni erytrocytów, a w surowicy krwi przeciwciał. Zaobserwował on również zjawisko zlepiania się ze sobą czerwonych krwinek, czyli proces aglutynacji. Na tej podstawie określił cztery grupy krwi: O, A, B, AB. Wykorzystując te odkrycia Ludwik Hirszfeld oraz Emil von Dungern rozwinęli wiedzę o grupach krwi. To oni po raz pierwszy zauważyli, że układy grupowe dziedziczą się zgodnie z pierwszym prawem Mendla. Odkryli również obecność w surowicy naturalnych, regularnych alloprzeciwciał anty-A i anty-B, które są skierowane przeciwko nieobecnemu na swoich krwinkach antygenowi. To stwierdzenie jest najistotniejszą cechą wyróżniającą układ ABO spośród innych układów grupowych.